AI als kans in HSE-management

7 Minuten09.12.2025

We bevinden ons midden in een transformatie van de arbeidswereld: kunstmatige intelligentie (AI) verandert niet alleen de methoden waarmee we werken, maar ook hoe we processen vormgeven en beslissingen nemen. Het creëert nieuwe mogelijkheden en daagt ons uit om vertrouwde processen in vraag te stellen.

Ook op het gebied van arbeidsveiligheid staat een paradigmaverschuiving op stapel: digitale oplossingen voor HSE-professionals zullen in de toekomst steeds vaker AI-technologie integreren. Dit leidt tot tools die complexe taken automatiseren, ontwikkelingstrends vroegtijdig herkennen en correcties mogelijk maken voordat er problemen ontstaan. 

AI ondersteunt en verbetert

Het nut van AI is vooral duidelijk wanneer het mensen ondersteunt op gebieden waar zij hun grenzen bereiken: AI kan in zeer korte tijd grote hoeveelheden informatie nauwkeurig verwerken en verbanden leggen die mensen zouden ontgaan. Het doet voorspellingen op basis van historische gegevens en levert daarmee inzichten voor preventie en risicobeheer. Er ligt ook een groot potentieel in het valideren van handmatig verzamelde gegevens en het opvullen van gegevenslacunes op basis van berekende waarschijnlijkheden.

Als AI op de juiste manier wordt ingezet, ontlast het vakmensen, levert het diepere inzichten op en voorkomt het fouten. Tegelijkertijd creëert het tijd voor strategische initiatieven door routinetaken over te nemen.

In de alomtegenwoordige hype rond AI-technologie mag echter de cruciale vraag niet uit het oog worden verloren: voor welke scenario's en in welk kader is het gebruik van AI voor werknemers in de arbeidsveiligheid het meest zinvol?

Hoe Quentic AI en HSE met elkaar verbindt

Quentic ontwikkelt al meer dan 15 jaar cloudgebaseerde oplossingen voor HSE en ESG. Het principe van het eerste uur geldt ook vandaag nog: consequente afstemming op de behoeften van de gebruiker. Zo evalueren en bewerken we momenteel ook toepassingsgebieden voor kunstmatige intelligentie om HSE-specialisten hun werk en het beheer van de arbeidsveiligheid verder te vergemakkelijken.

Christopher Hertel, Head of Technical Program bij Quentic, legt uit: “We zullen AI-functionaliteiten voor onze gebruikers verder uitbreiden. Het is belangrijk om realistische maatstaven te hanteren. Dat betekent niet dat we zoveel mogelijk AI moeten integreren, maar dat we een slim, betrouwbaar en compliant gebruik van AI moeten stimuleren.”

Gegevensverzameling vereenvoudigen en optimaliseren

Quentic maakt al gebruik van AI-technologie om gegevensverwerkingsprocessen naar een hoger niveau te tillen: zo worden bijvoorbeeld veiligheidsinformatiebladen (VIB's) in grote hoeveelheden nog sneller geanalyseerd en omgezet in centrale, flexibel bruikbare datasets.

De verantwoordelijken hoeven hiervoor slechts een paar keer te klikken. De AI extraheert vervolgens zelfstandig verschillende SDB-formaten en talen. Deze aanpak zorgt ervoor dat vakmensen cruciale informatie voor het beheer van gevaarlijke stoffen permanent up-to-date kunnen houden en hun werktijd drastisch kunnen verminderen. 

Ook oorzaakanalyses worden efficiënter met AI: een AI-assistent loodst je bij het verwerken van gebeurtenissen door de 5-Why-keten en helpt je de onderliggende oorzaken en triggers te ontdekken. Gebruikers krijgen op deze manier zinvolle antwoordvoorstellen die zijn gebaseerd op de bestaande database.

Dit bespaart tijd bij het handmatig invoeren van gegevens en zorgt voor een consistente onderzoeksaanpak in het hele bedrijf. Maar bovenal kunnen incidenten sneller en grondiger worden afgehandeld. Dat is niet alleen goed voor het incidentmanagement en de nalevingsdoelstellingen, maar ondersteunt ook de veiligheidscultuur in het bedrijf. 

Nieuwe inzichten verkrijgen uit gegevens

Een bijzondere uitdaging op het gebied van arbeidsveiligheid is het verkrijgen van bruikbare inzichten uit grote hoeveelheden gemelde of anderszins verzamelde gegevens. In Quentic zal AI binnenkort ook helpen om uit uitgebreide gegevensverzamelingen over storingen, bijna-ongevallen, ongevallen en positieve observaties invloedsfactoren te ontrafelen en aanbevelingen voor maatregelen af te leiden.

AI zal daarmee de analyse van gevallen en trends automatiseren. Tegelijkertijd verbreedt Quentic het perspectief en houdt het rekening met tot nu toe onopgemerkte verbanden, benoemt het zwakke punten en stelt het zelfs concrete maatregelen voor om deze aan te pakken. Zo helpt de software HSE-teams om proactief voor meer veiligheid te zorgen.

Tim Ammann, Head of Product (EHS) bij Quentic, heeft een duidelijk doel voor ogen: “AI moet echte impulsen geven om actie te ondernemen. We willen van een reactieve analyse naar een vooruitziende blik – en van gegevensverzameling naar strategische preventie.” 

Veiligheidsinformatie toegankelijker maken

Naast investeringen in eigen ontwikkeling gaat Quentic samenwerkingsverbanden aan om technologische standaarden in korte tijd vooruit te helpen. De langjarige partner Enhesa gebruikt AI bijvoorbeeld op het gebied van compliance, de nieuwe Quentic-partner doinstruct om veiligheidsinformatie beter over te brengen.

De AI van doinstruct genereert automatisch korte trainingsvideo's op basis van door klanten aangeleverde documenten en materialen, die in meer dan 35 talen kunnen worden vertaald. Zo wordt gegarandeerd dat medewerkers de inhoud in hun moedertaal krijgen aangeboden. Als eigen video-opnames in het proces worden geïntegreerd, kan de AI zelfs de stem uit de originele opname in andere talen nabootsen. 

Deze video's zijn ontworpen om op de mobiele telefoon te worden bekeken en kunnen eenvoudig in de dagelijkse werkroutine worden geïntegreerd, bijvoorbeeld door ze op te roepen via een QR-code. Zo werken instructies ook over ruimtelijke en taalkundige barrières heen en bereiken ze de mensen waar de kennis echt nodig is. 

De Quentic-software houdt ook op andere plaatsen rekening met taalbarrières: om drempels voor het personeel weg te nemen, kunnen meldingen over veiligheidskwesties in elke taal worden ingediend. De personen die verantwoordelijk zijn voor de verdere afhandeling van de zaak kunnen dan met één druk op de knop een AI-vertaling genereren op de software-interface.

Wat morgen al belangrijk wordt

Het is duidelijk dat AI met toenemende mogelijkheden nog heel andere toepassingen kan ondersteunen. Christopher Hertel en zijn team werken aan een project om met AI-ondersteunde videoanalyse het opstellen van veiligheidsrapporten te vereenvoudigen.

Het is de bedoeling dat veiligheidsexperts in 2026 hun observaties eenvoudig met hun mobiele telefoon kunnen documenteren, deze naar het centrale systeem kunnen uploaden en de automatisch gegenereerde analyse kunnen aanvullen met verdere aanbevelingen voor het HSE-team. In plaats van schriftelijke verslagen bij te houden, zou de videobegeleide inspectie daarmee best practice kunnen worden.

Ook de zogenaamde “Natural Language Processing” (NLP) opent nieuwe horizonten: gesproken zinnen worden direct omgezet in tekstinformatie die verder kan worden verwerkt en geëvalueerd. Dit zou in de HSE-sector bijvoorbeeld weer interessant zijn voor veiligheidsprotocollen of incidentmeldingen.

Bovendien worden systemen en databases steeds meer met elkaar verbonden. Als aan bepaalde parameters is voldaan, kunnen verschillende AI-modules rechtstreeks met elkaar communiceren en informatie delen. De visie is een intuïtief te gebruiken HSE-systeem dat professionals proactief ondersteunt in hun werk en een snelle verandering van perspectief mogelijk maakt.

Intelligente systemen, menselijke verantwoordelijkheid

Zelfs als technische ontwikkelingen zich in hoog tempo voortzetten, is één ding duidelijk: de mens blijft de belangrijkste factor als het gaat om het bereiken van veiligheid op de werkplek. Hij staat centraal in dergelijke inspanningen en hij is degene die nieuwe technologieën hiervoor inzet en bedient.

AI werkt het beste wanneer het helpt in plaats van vervangt. Instructies over arbeidsmiddelen, veiligheidsaudits of strategische programmaplanning kunnen nog steeds beter door mensen worden uitgevoerd – daarvoor zijn ervaring, intuïtie en tact nodig.

In dat opzicht zou het kortzichtig zijn om uitsluitend op AI-innovaties te vertrouwen. Als medewerkers rechtstreeks wordt gevraagd waar zij ongevallenrisico's in het bedrijf zien, levert dat vaak meer concrete en bruikbare inzichten op dan algoritmen kunnen bieden. De dialoog met de medewerkers blijft een belangrijk onderdeel van elke veiligheidscultuur.

We mogen niet vergeten dat AI-tools gebruikmaken van statistische modellen, op basis waarvan ze plausibele en waarschijnlijke, maar niet altijd feilloze resultaten genereren.

Daarom zijn transparantie, een solide en rijke database waarop AI-tools kunnen voortbouwen, en het kritische oog van deskundigen onontbeerlijk. Veiligheid kan niet worden gedelegeerd aan algoritmen en HSE-professionals blijven verantwoordelijk voor beslissingen en resultaten.

AI als hulpmiddel en assistent

AI-tools zijn vandaag de dag al indrukwekkend effectief. Ze maken het mogelijk om slimmer en sneller te werken: ze verbeteren de documentatie, herkennen oorzaken en risico's in een vroeg stadium en helpen bestaande maatregelen te optimaliseren. We moeten ze zien als een nuttig hulpmiddel dat we op verantwoorde wijze moeten gebruiken.

AI in Quentic maakt het voor HSE-specialisten nog gemakkelijker om veilige en conforme werkomgevingen voor hun medewerkers te creëren en de overstap te maken van reactief naar proactief handelen. Dit stelt bedrijven in staat om risico's op de werkplek duurzaam te verminderen – en incidenten van meet af aan te voorkomen.