Arbeidsveiligheid

Incident management: Gegevens, feiten en cijfers, van A tot Z

Geprobeerd en getest of modern en innovatief? Dit zijn KPI's die u moet weten!

15 minuten05/07/2022

Key performance indicators (KPI's) spelen een belangrijke rol bij het meten van het succes van gezondheid en veiligheid op het werk. Bedrijven verwerken doorgaans grote hoeveelheden waardevolle gegevens, vooral met betrekking tot incidentenbeheer, die u kunt vertalen in zinvolle KPI's. Deze indicatoren bieden waardevolle inzichten in de vraag of u veiligheidsmaatregelen moet nemen, en zo ja, hoe en waar. Bovendien ondersteunen goed gestructureerde KPI's uw argumentatie en argumentatie in de dialoog met management en leidinggevenden.

De tabel hieronder toont veel verzamelde incident management gegevens die kunnen worden gebruikt als KPI's. De rechterkolom bevat voorbeeldwaarden van Controbax Ltd die we even later in voorbeeldberekeningen zullen gebruiken.

 

Gegevens incidentenbeheer

CoControbax Ltd, februari 2021

Totaal ongevallen

7

Letsel door verzuim 

6

Letsel zonder werkonderbreking

1

Verloren werkdagen door letsel

54

Verloren arbeidsuren als gevolg van letsel

426

Bijna-ongelukken

20

ProactiveProactieve observaties (bijv. veilig gedrag volgens Behavior-Based Safety)

73

Aantal rapporterende personen

35

In veel gevallen zijn deze gegevens zinvoller en beter vergelijkbaar wanneer ze in verband worden gebracht met een ander cijfer (bv. het totaal aantal gewerkte uren) en waar nodig worden gestandaardiseerd. Bijgevolg zijn de berekeningen voor veel KPI's gebaseerd op gegevens over incidentenbeheer gebaseerd op deze basisstructuur:

KPI = Incident management gegevens ÷ Referentiewaarde x Standaardisatiefactor

Daarom hebben we ook enkele referentiewaarden nodig om incident management KPI's te berekenen. Voorbeelden hiervan zijn:

Referentiewaarde

CControbax Ltd, februari 2021

Normale werkdagen

20

WWerknemers

342

Normale werkuren

49,248

Gewerkte normale werkuren

47,842

Gewerkte overuren

2,312

Totaal aantal gewerkte uren

50,228

LVerloren werkdagen

185

Verloren werkuren

1,406

 

Hinweis zur Lost Work Day Rate LWDR

Opmerkingen over het percentage verloren werkdagen

Het LWDR wordt vaak vermeld in management- en duurzaamheidsrapporten en is een zeer doeltreffend middel om directe internationale vergelijkingen te maken. In de VS schrijft de OSHA (Occupational Safety and Health Administration) een standaardisatiefactor van 200.000 voor om ervoor te zorgen dat alle bedrijven dezelfde berekening voor deze KPI gebruiken. Als u internationale vergelijkingen wilt maken, moet u zich aan deze eis houden.
Een opmerking van voorzichtigheid: Aangezien het percentage verloren werkdagen gebaseerd is op het totale aantal verloren werkdagen (door verwondingen en andere oorzaken), is het niet mogelijk om te bepalen welke invloed de invoering van nieuwe veiligheidsmaatregelen zou kunnen hebben. Het effect van deze indicator is dan ook beperkt in de context van incidentenbeheer.

Hieronder vindt u een alfabetische lijst van nationale en internationale KPI's die in de praktijk goed werken. We hebben ook een selectie opgenomen van moderne KPI's die worden gebruikt in proactieve strategieën voor veiligheid en gezondheid op het werk, zoals Behavior-Based Safety en Safety II. Onder elke KPI hebben we de formule, voorbeeldberekeningen en voorbeelden van sterke punten en nadelen gegeven.

Verloren werkdagen per werknemer

Het aantal verloren werkdagen per werknemer geeft het totale aantal werkdagen aan dat verloren gaat door letsel in verhouding tot het aantal werknemers.

  • Formule: Verloren werkdagen per werknemer = Verloren werkdagen ÷ Totaal aantal werknemers
  • Berekening op basis van een voorbeeld: Controbax Ltd had in februari 342 werknemers in dienst. Er waren in totaal 54 verloren werkdagen. Dus 54 ÷ 342 = 0,16 verloren werkdagen per werknemer.
Hinweis zur 1000-Mann-Quote

Opmerkingen over verloren werkdagen per werknemer als KPI

Deze KPI kan alleen worden gebruikt als een basismeetinstrument om een gemiddeld aantal verloren arbeidsdagen per werknemer te verkrijgen. Er wordt ook geen rekening gehouden met het aantal feitelijk gewerkte uren, wat betekent dat de vergelijking met andere bedrijven of zelfs met de cijfers van voorgaande jaren van hetzelfde bedrijf verkeerde indrukken kan geven als er aanzienlijke verschillen zijn in het aantal feitelijk gewerkte uren.

Verhouding waarneming-incident

Als u eenmaal een veiligheidscultuur hebt opgebouwd en een meer proactieve benadering van gezondheid en veiligheid op het werk hebt gekozen, moet u uw aandachtspunten uitbreiden. In plaats van u alleen te richten op incidenten die tot verwondingen of andere negatieve gevolgen leiden, moet u andere rapporten in overweging nemen en ervan leren om uw EHS-activiteiten te verbeteren. De verhouding tussen waarnemingen en incidenten toont incidenten die niet tot letsel hebben geleid (bijv. waargenomen bijna-ongelukken, gevaren, positief gedrag en veiligheidsinitiatieven) in verhouding tot alle meldingen. Het kan helpen om de huidige situatie in een bedrijf te beoordelen en werknemers aan te moedigen zich proactief in te zetten.

Waarnemingspercentage: Bijna-ongelukken
Volgens de ongevallendriehoek van Heinrich zijn er voor elke 300 onveilige situaties 29 ongevallen met lichte verwondingen (bv. snijwond/schaafwond) en 1 ernstig ongeval (bv. botbreuk) of dodelijk ongeval. In de context van incident management betekent het feit dat er geen verwondingen zijn gerapporteerd, niet dat er geen onveilige situaties zijn geweest. Bedrijven moeten hun werknemers motiveren om alle bijna-ongelukken te observeren en te melden, zodat zoveel mogelijk onveilige situaties proactief kunnen worden onderzocht en passende voorzorgsmaatregelen kunnen worden genomen. Een zinvol gebruik van het waarnemingspercentage is daarom om te meten hoe toegewijd uw werknemers zijn aan het melden van onveilige situaties. 

Formule: Waarnemingspercentage = Onveilige situaties ÷ (Onveilige situaties + Ongevallen ) x 100

Voorbeeldberekening: Bij Controbax Ltd werden in februari 20 onveilige situaties gemeld. Rekening houdend met 4 ernstige ongevallen en 3 minder ernstige ongevallen, kunnen we het waarnemingspercentage berekenen als 20 ÷ (20+7) x 100 = 74%. We kunnen dus vaststellen dat er bij Controbax een relatief hoog aantal bijna-ongelukken wordt gemeld - waar het bedrijf van kan leren. Voor het bepalen van een streefcijfer voor waarnemingen is het de moeite waard om terug te grijpen naar de ongevallendriehoek van Heinrich: 300 ÷ (300+30) x 100% = 90,9%. Er is dus zeker ruimte voor Controbax Ltd om zijn waarnemingspercentage te verbeteren, misschien door zijn medewerkers aan te moedigen nog proactiever te zijn bij het waarnemen en melden van incidenten. Uiteindelijk vermindert een meer proactieve aanpak de kans op ongevallen.

Observatiegraad: Proactieve waarnemingen

Moderne veiligheidsgerichte werkculturen hebben al voldoende aandacht voor het melden van bijna-ongelukken. Het is beter om aandacht te besteden aan voorbeelden van beste praktijken, veiligheidsinitiatieven en potentiële risico's dan aan een negatief incident ergens in het verleden. Behavior-Based Safety (BBS) initiatieven en concepten zoals Safety II motiveren werknemers om veilig gedrag te observeren en informatie te delen over ideeën en processen die goed werken. Een waarnemingspercentage - zoals het percentage waarnemingen dat proactief wordt gerapporteerd - is een uitstekende manier om de doeltreffendheid van dergelijke programma's te meten. 

  • Formule: Waarnemingspercentage = Proactieve waarnemingen ÷ (Onveilige situaties + Ongevallen + Proactieve waarnemingen) x 100
  • Voorbeeldberekening: Controbax Berlin GmbH lanceerde een BBS-initiatief in januari 2021. De medewerkers van één team meldden 73 gevallen van veilig gedrag in februari. Zij meldden ook 20 onveilige situaties en 7 ongevallen. Het waarnemingspercentage van het bedrijf wordt daarom als volgt berekend: 73 ÷ (73+20+7) x 100% = 73%. Deze KPI toont aan dat 73% van de incident managementrapporten proactieve observaties waren (in tegenstelling tot reactieve observaties) - een bemoedigend resultaat. Naarmate de veiligheidscultuur groeit en volwassener wordt, kan Controbax langetermijndoelstellingen definiëren en streven naar een observatiepercentage van 100%. Naarmate ongevallen na verloop van tijd minder vaak voorkomen, kan het zinvoller worden om over te schakelen op een ongevalvrije "visie nul"-benadering.

Opmerkingen over waarnemingspercentages

De specifieke formule is niet essentieel wanneer het gaat om waarnemingspercentages, aangezien er andere manieren zijn om gegevens weer te geven. Een alternatief zou het gebruik van een oppervlaktegrafiek zijn, zoals hieronder getoond. Deze grafiek werd gegenereerd in de EHS software oplossing Quentic. Naast de algemene weergave, toont de gebiedsgrafiek ook maandelijkse waarnemingspercentages voor proactieve en reactieve rapporten.

Betrokkenheidsgraad

De mate van betrokkenheid maakt duidelijk hoeveel verschillende mensen actief deelnemen aan incidentenbeheer. U kunt dit gebruiken om het percentage werknemers te bepalen dat een incident of waarneming binnen een bepaald tijdsbestek heeft gemeld.

  • Formule: Betrokkenheidsgraad = (Meldende personen ÷ Totaal werknemers) x 100

  • Voorbeeldberekening: In februari 2021 startte Controbax Berlin GmbH een project om veilig gedrag op de werkplek te bevorderen. Het melden van waarnemingen van veilig gedrag was hier een belangrijk onderdeel van. De uitsplitsing van het aantal werknemers dat meldingen deed, is als volgt:

    • In dit programma, dat zich richt op het Behavior-Based Safety (BBS) concept, heeft een team van 15 werknemers in totaal 73 waarnemingen van veilig gedrag ingediend. Personen die rapporten hebben ingediend = 15

    • Daarnaast zijn er in het hele bedrijf 20 bijna-ongelukken gemeld, waarvan 7 door mensen binnen het BBS-programma en 13 door andere werknemers. Andere personen die rapporten hebben ingediend = 13

    • 6 van de 7 meldingen van ongevallen zijn gedaan door andere werknemers die nog niet zijn geteld. Andere personen die een melding doen = 6

    • 15 + 13 + 6 = 34 werknemers actief betrokken bij incident management.

Het bedrijf heeft in totaal 342 werknemers, dus kunnen we het betrokkenheidspercentage voor februari berekenen als 34 ÷ 342 x 100% = 9,94%.

Hinweis zur Arbeitsunfallquote

Opmerkingen over de betrokkenheid

Betrokkenheidspercentages zijn een bijzonder belangrijke indicator, omdat ze ons helpen inzicht te krijgen in ontwikkelingen in de bereidheid van werknemers om incidenten en waarnemingen te melden. Een consistent lage mate van betrokkenheid kan erop wijzen dat u moet werken aan uw faalcultuur of dat u uw processen voor het melden van incidenten praktischer moet maken. Hoe gemakkelijk is het voor uw werknemers om meldingen te doen? Begrijpen zij de waarde van het melden van storingen - niet alleen om de veiligheid te verbeteren, maar ook om de ontwikkeling van het bedrijf te ondersteunen? Een dalende betrokkenheid daarentegen wijst er vaak op dat EHS-specialisten en het management er niet in geslaagd zijn feedback te geven na het verwerken van meldingen.

Gezondheidspercentage

De ziekteverzuimcijfers geven de verhouding weer tussen het aantal verloren arbeidsuren als gevolg van ongevallen en de normale arbeidsuren. Het geeft het aandeel aan van de werkcapaciteit die verloren gaat door gezondheidsproblemen onder de werknemers van een bedrijf binnen een evaluatieperiode - of, omgekeerd, het aandeel van de werkcapaciteit die daadwerkelijk wordt uitgevoerd door gezonde werknemers.

  • Formule: Gezondheidspercentage = 100 - ((Verloren arbeidsuren als gevolg van ongevallen ÷ Normale arbeidsuren) x 100)
  • Voorbeeldberekening: Controbax Berlin GmbH had in februari 2021 een personeelsbestand van 342 werknemers. Zij hadden in theorie in totaal 49.248 normale werkuren kunnen maken, maar door ongevallen gingen in totaal 426 uren verloren. We kunnen de gezondheidsgraad van het bedrijf dus als volgt berekenen: 100 - (426 ÷ 49,248) x 100% = 99.14%.
Hinweis zur Gesundheitsquote

Opmerkingen over het gezondheidspercentage

Het gezondheidscijfer wordt nu gebruikt in plaats van het voorheen gebruikelijke ziektecijfer. Een voordeel van deze verandering is dat - in tegenstelling tot een ziektecijfer - een stijging van deze KPI een positieve ontwikkeling is. Afhankelijk van de arbo-gegevens waarover u beschikt, kunt u wellicht alternatieve formules gebruiken om een gezondheidscijfer te berekenen. In plaats van te kijken naar het aantal uren, zou u bijvoorbeeld kunnen kijken naar de verhouding tussen het aantal normale werkdagen en het aantal werkdagen dat verloren gaat door ziekte:

100 - (Verloren werkdagen ÷ Normale werkdagen) x 100

In de softwareoplossing Quentic wordt het gezondheidspercentage standaard berekend door verloren werkdagen te vermenigvuldigen met 8, wat overeenkomt met een gemiddelde werkdag van 8 uur. (Gebruikers kunnen in de software echter ook hun eigen KPI's definiëren).

100 - ((Verloren werkdagen x 8) ÷ Normale werkuren) x 100

Een opmerking van voorzichtigheid: In sommige bedrijven wordt het gezondheidspercentage berekend aan de hand van het totale aantal verloren werkdagen of werkuren (hetzij door ongevallen, hetzij om andere redenen). Het is daarom niet mogelijk te bepalen of het nemen van extra veiligheidsmaatregelen daadwerkelijk effect zou hebben, of dat er misschien onderliggende externe oorzaken zijn (bv. een griepuitbraak). Wij raden het gebruik van dergelijke berekeningen voor incidentmanagementdoeleinden af.

Ziektepercentage

Net als het gezondheidscijfer geeft het ziektecijfer de verhouding weer tussen het totale aantal arbeidsuren dat verloren is gegaan door ongevallen en de normale arbeidsuren. In tegenstelling tot het gezondheidscijfer is het ziektecijfer echter een negatieve indicator - dus hoe lager het ziektecijfer, hoe beter. Een ziektecijfer van 2,7% komt overeen met een gezondheidscijfer van 97,3%.

  • Formule: Ziektepercentage = (Verloren arbeidsuren door ongevallen ÷ Normale arbeidsuren) x 100
  • Voorbeeldberekening: Controbax Berlin GmbH had in februari 2021 een personeelsbestand van 342 werknemers. Zij hadden theoretisch in totaal 49.248 normale werkuren kunnen maken, maar door ongevallen gingen in totaal 426 uren verloren. We kunnen het ziektecijfer van de onderneming dus als volgt berekenen: (426 ÷ 49,248) x 100%) = 0.86%.

Opmerkingen over het ziektepercentage

Voor de berekening van het ziektecijfer kunnen alternatieve formules worden gebruikt, vergelijkbaar met de opties voor de berekening van het gezondheidscijfer. Nogmaals, berekeningen op basis van de totale verloren werktijd (door verwondingen en andere oorzaken) mogen alleen worden gebruikt als een indicator voor de kwaliteit van het incidentenbeheer, met bepaalde voorbehouden.

Percentage verloren werkdagen

Het percentage verloren werkdagen illustreert de relatie tussen het totale aantal verloren werkdagen en het totale aantal gewerkte uren in een bedrijf. Het resultaat is het aantal verloren werkdagen per 100 voltijdse werknemers per jaar. Het percentage verloren werkdagen kan ten opzichte van verschillende referentiewaarden worden berekend. De vereiste berekening hangt af van de standaardisatiefactor waarmee de verloren werkdagen worden vermenigvuldigd. De waarden 1.000.000, 200.000 en 1.000 kunnen als factor worden gebruikt.

  • Formule: Percentage verloren werkdagen (LWDR) = (Verloren werkdagen ÷ Gewerkte uren) x Standaardisatiefactor
  • Voorbeeldberekening: In februari 2021 registreerde Controbax Berlin GmbH 185 verloren werkdagen en een totaal van 50.228 gewerkte uren (inclusief overuren). De berekening met een standaardisatiefactor van 1.000 zou er als volgt uitzien: (185 ÷ 50,228) x 1,000 = 3.69. Als we een standaardisatiefactor van 200.000 toepassen, is het LWDR 737,64; als we een factor van 1.000.000 toepassen, is het LWDR 3683,20.

 

  • Met EHS-software kunnen werknemers eenvoudige formulieren gebruiken om hun waarnemingen direct tijdens het werk te melden. Het evalueert incident management gegevens centraal en toont deze op dashboards als de gewenste KPI's van de gebruiker. |© iStock: Halfpoint

Aantal verzuimongevallen

De lost time injury frequency rate (LTIFR) geeft de verhouding weer tussen het aantal verwondingen die tot verloren arbeidstijd leiden en het totale aantal gewerkte uren in het bedrijf. Soms wordt hier ook naar verwezen als het percentage ongevallen met verlet (LTIR). Net als het percentage verloren werkdagen (LWDR) kan het LTIFR worden gebruikt om de frequentie van ongevallen op verschillende schalen te registreren. Ook hier komt het neer op de factor waarmee het aantal ongevallen wordt vermenigvuldigd, waarbij de waarden 1.000.000, 200.000 en 1.000 allemaal in gebruik zijn.

  • Formule: LTIFR = Verwondingen ÷ Werkuren x Standaardisatiefactor
  • Voorbeeldberekening: Gebruik makend van de cijfers van Controbax Berlin GmbH, 6 letsels in een totaal van 50.228 gewerkte uren, kunnen we de LTIFR berekenen met een standaardisatiefactor 1.000.000 als (6 ÷ 50.228) x 1.000.000 = 119,4. Als we een standaardisatiefactor van 200.000 toepassen, is de LTIFR 23,89; met een factor van 1.000 is de LTIFR 0,12.
Tipp Lost Time Injury Frequency Rate LTIFR

Opmerkingen over het percentage verzuimongevallen

De LTIFR is het internationaal erkende ongevallencijfer. Voor internationale vergelijkingen is het zinvoller het aantal ongevallen te meten in verhouding tot het aantal gewerkte uren dan in verhouding tot het aantal werknemers, aangezien het aantal gewerkte uren per werknemer van land tot land sterk verschilt.

Urgentiepercentage

De ernstgraad illustreert de relatie tussen het totale aantal verloren werkdagen door verwondingen en het aantal verwondingen door arbeidsongevallen.

  • Formule: Ernstgraad = Verloren werkdagen ÷ Verloren-tijdletsels (LTI's)
  • Voorbeeldberekening: Met 54 werkdagen verloren door letsel en 6 verloren-tijd letsels, wordt de ernstgraad voor Controbax Berlin GmbH als volgt berekend: 54 ÷ 6 = 9. Dit betekent dat werknemers gemiddeld 9 dagen per ongeval afwezig zijn.
Hinweis zur Unfallschwere

Opmerkingen over het percentage ernstige gevallen

De ernstgraad is een nuttig cijfer naast het aantal letsels met verzuim. Het helpt niet alleen om het aantal ongevallen te verminderen, maar ook om de gevolgen ervan te verzachten. Deze KPI is van vitaal belang bij het opbouwen van een argument voor investeringen in een betere veiligheid op de werkplek (bijv. betere PBM's, BBS-programma's of EHS-software), omdat het de kosten van ongevallen op de werkplek (door verloren werktijd) overduidelijk maakt voor besluitvormers.

Vooruitzichten

Na het lezen van dit artikel zult u kunnen putten uit een solide basiskennis van de belangrijkste nationale, internationale, proactieve en reactieve KPI's, die u zullen helpen bij het definiëren en communiceren van uw doelstellingen op het gebied van incident management. Beslissen over een geschikte set van KPI's is niet altijd gemakkelijk, aangezien er geen allesomvattende oplossing bestaat die voor elk bedrijf werkt. Kijk naar de huidige situatie van uw bedrijf, de problemen die u tegenkomt en de doelen die u hoopt te bereiken als basis voor uw beslissing. Naast doelen en problemen moet u ook uw huidige veiligheidscultuur in ogenschouw nemen. Uiteindelijk zijn incident management KPI's gebaseerd op werknemers die rapporten indienen - dus u moet transparantie tonen bij het uitleggen van het doel en de voordelen van KPI's om ervoor te zorgen dat uw werknemers ze omarmen in hun dagelijkse werk. U hebt ook een eenvoudig, gemakkelijk te begrijpen systeem nodig voor het indienen van rapporten en het bijhouden van incidenten. Bijgevolg moet u alleen KPI's bijhouden waarvan u zeker weet dat ze gebaseerd zijn op een voldoende aantal gegevens.

X