Hoe bereken je de CO2-voetafdruk van een bedrijf?

6 minuten05/01/2023

Door Sandra Gottschall (ConPlusUltra)

Ondernemingsverantwoordelijkheid ondergaat momenteel een uitdagend transformatieproces. Dit wordt onder andere gevoed door de EU-taxonomie - onderdeel van de Europese Green Deal, de komende herzieningen van de duurzaamheidsrapportage (uiteengezet in de EU CSRD) en de wetgeving inzake due diligence met betrekking tot toeleveringsketens. Eén ding is zeker: voor bedrijven is een sleutelrol weggelegd bij het bevorderen van de duurzame transitie in de samenleving als geheel. Zij moeten steeds transparanter worden voor hun stakeholders door zichzelf en hun toeleveringsketens te toetsen aan de ESG-criteria. Sommige van de relevante methoden, normen en criteria voor dergelijke rapportage zijn nog in ontwikkeling, terwijl verdere uitdagingen zoals de oorlog in Oekraïne, knelpunten in de voorziening en torenhoge energieprijzen de bedrijven dwingen tot ad hoc strategische herschikkingen.

Toch is er, ondanks de uiteenlopende uitdagingen op het gebied van ondernemingsverantwoordelijkheid, één thema dat deze verschillende kwesties met elkaar verbindt: de klimaatcrisis. Wat de beoordeling van het grootste risico - en de grootste verantwoordelijkheid - van onze tijd betreft, hebben de methoden om de uitstoot van broeikasgassen te beoordelen en te optimaliseren de laatste jaren zoveel vooruitgang geboekt dat wij nu beschikken over gedetailleerde en valide berekeningsmethoden en internationaal toepasbare databanken. Dit betekent dat er in dit grootschalige transformatieproces één stabiele parameter is waarop de bedrijven kunnen bouwen: hun CO2-voetafdruk.

De CO2-voetafdruk van een bedrijf berekenen

Een CO2-voetafdruk van een bedrijf wordt berekend op basis van gemeten of geschatte verbruiksgegevens (aardgas, olie, biomassa, elektriciteit, brandstof, papier, materialen, enz.) en emissiefactoren die bekend staan als CO2-equivalenten. Deze bestaan uit CO2 (in volume het meest uitgestoten broeikasgas) en methaan en distikstofoxide, die in CO2-equivalenten worden omgezet. De berekening van de CO2-voetafdruk van een bedrijf is geen eenmalige taak. In plaats daarvan worden deze gegevens elk jaar bijgewerkt met als doel de emissies geleidelijk te verminderen door middel van emissiebeperkende maatregelen, waarbij de feitelijke emissies voortdurend worden gecontroleerd. Het hele proces van het berekenen van een CO2-voetafdruk is een cyclus van voortdurende verbetering, waardoor het een optimaal instrument is voor langetermijnbeheer van operationele klimaatbeschermingsmaatregelen.

Een CO2-voetafdruk van een bedrijf bestaat uit alle directe en indirecte emissies die door de hele organisatie worden gegenereerd. Daarom is een uitgebreide registratie en analyse van de emissies van het bedrijf binnen duidelijk omschreven systeemgrenzen vereist. Bij de analyse worden de emissies berekend aan de hand van beschikbare gegevens zoals verbruikscijfers (bv. jaarlijks elektriciteitsverbruik, jaarlijks aantal kilometers van het wagenpark) en toegewezen aan organisatorische eenheden (bv. hoofdkantoor, productielocaties, externe dienstverleners), processen, producten en diensten. De basis voor CO2-voetafdrukberekeningen is de internationale ISO 14064-norm, terwijl de drie toepassingsgebieden van het GHG-protocol worden gebruikt om onderscheid te maken tussen verschillende emissiebronnen (scopes):

Er bestaan verschillende methoden om verbruiksgegevens om te zetten in CO2-equivalenten. Het belangrijkste principe is dat de bedrijven elk jaar verbeteringen aanbrengen wat betreft de kwaliteit van de gegevens en de geldigheid van de resultaten. De volgende tabel geeft een overzicht van enkele opties:

Naast de correcte toepassing van de eerder genoemde normen is het bijzonder belangrijk de basisbeginselen van het GHG-protocol in acht te nemen - namelijk relevantie, volledigheid, consistentie, transparantie en nauwkeurigheid. Deze beginselen volgen de uitgangspunten van financiële verslaglegging.

The big picture: CO2-voetafdrukken en professioneel beleid voor klimaatbescherming

In de toekomst zullen CO2-voetafdrukken aan strenge audits worden onderworpen. Daarom zou het ontwikkelen van een gedegen en onberispelijke methode voor het verzamelen en berekenen van gegevens een belangrijke langetermijndoelstelling moeten zijn. Bedrijven moeten dan ook een professionele aanpak van het klimaatbeschermingsbeheer ontwikkelen om aan deze toekomstige eisen te voldoen.

De algemene aanpak van klimaatbescherming op basis van voetafdrukken kan in de volgende stappen worden onderverdeeld:

Uw CO2-voetafdruk-ontdekkingsreis

Deskundigen zijn het erover eens dat, naast de conventionele financiële indicatoren, CO2-emissies binnenkort de belangrijkste milieu-indicator voor klimaatbescherming zullen worden voor banken, accountants, investeerders, klanten en last but not least, reguleringsinstanties en wetgevers. Het goede nieuws is dat er methoden bestaan om deze indicator te berekenen en dat deze op grote schaal zijn beproefd.

CO2-voetafdrukken brengen emissie-hotspots en potentiële optimalisaties aan het licht - en nemen bedrijven mee op een ontdekkingsreis naar hun eigen activiteiten, de activiteiten van hun leveranciers en hun klanten. Dit proces creëert geen woud aan gegevens, maar levert nuttige informatie op voor productontwikkelaars en specialisten op het gebied van inkoop, productie, marketing en verkoop. Milieuvriendelijkheid en duurzaamheid zijn de belangrijkste normen van de toekomst en zullen enorme concurrentievoordelen opleveren.